Większość z nas nie wyobraża sobie życia bez internetu. W sieci można znaleźć wiele wartościowych treści edukacyjnych i rozrywkowych. Jednak korzystanie z interenetu niesie ze sobą zagrożenia, zwłaszcza dla najmłodszych użytkowników. Poniżej przedstawiamy zagrożenia, na które rodzice i opiekunowie powinni zwracać uwagę. Jednocześnie przedstawiamy rady dla rodziców, dzieci i młodzieży, które zapewnią bezpieczeństwo w internecie.
Zagrożenia w internecie dla dzieci
Nieodpowiednie treści
Dzieci mogą przypadkowo lub celowo trafić na treści nieodpowiednie dla ich wieku, takie jak przemoc, materiały pornograficzne czy mowa nienawiści.
Cyberprzemoc i prześladowanie
Co to jest cyberprzemoc?
Cyberprzemoc to wszelkiego rodzaju przemoc i naruszenie prywatności, które odbywa się za pośrednictwem urządzeń elektronicznych, takich jak telefony komórkowe, komputery i tablety. Obejmuje:
- wysyłanie wiadomości tekstowych, głosowych, zdjęć lub filmów z groźbami lub obraźliwymi treściami,
- publikowanie obraźliwych komentarzy na stronach internetowych lub w mediach społecznościowych,
- rozpowszechnianie fałszywych informacji na temat danej osoby,
- szantażowanie,
- podszywanie się pod daną osobę i publikowanie treści w jej imieniu,
- włamanie się na konto w mediach społecznościach danej osoby.
Cyberprzemoc może mieć poważne konsekwencje dla ofiar, zarówno emocjonalne, jak i społeczne. Może powodować depresję, lęk, poczucie odosobnienia i izolacji, a nawet myśli samobójcze. Cyberprzemoc może również utrudniać ofiarom nawiązywanie relacji i uczestniczenie w życiu społecznym.
Oszustwa i phishing
Dzieci, ze względu na brak doświadczenia, mogą łatwo paść ofiarą oszustów internetowych, którzy próbują wyłudzić dane osobowe lub pieniądze.
Co to jest phishing?
Phishing to rodzaj oszustwa polegający na wysyłaniu wiadomości e-mail lub SMS-ów, które wyglądają, jakby były wysyłane od wiarygodnych instytucji, takich jak banki, firmy kurierskie lub organy rządowe (np. policja). Wiadomości te zawierają link do fałszywej strony internetowej, która wygląda jak prawdziwa strona instytucji. Gdy ofiara kliknie w link, zostanie poproszona o podanie swoich danych osobowych, takich jak nazwa użytkownika, hasło, numer karty kredytowej lub numer ubezpieczenia społecznego. Dane te są następnie wykorzystywane przez oszustów do kradzieży tożsamości ofiary lub do dokonania transakcji finansowych.
Kontakty z nieznajomymi i grooming
Dzieci i młodzież są narażone na kontakt z nieznajomymi przez różnego rodzaju platformy, w tym media społecznościowe i gry online. Nieznajomi mogą chcieć wyłudzić pieniądze, dane lub wykorzystać dziecko seksualnie.
Przestępcy seksualni często działają w sprytny sposób. Relacje z nieletnimi nawiązują przez grooming. To proces budowania zaufania u dziecka i powolnego uwodzenia, aby przygotować je do kontaktu seksualnego. Sprawca udaje przyjaciela, przyzwyczaja do swojej osoby i powoli przesuwa granice. Może to robić przez wspólną rozmowę, wspólnego granie, wykupienie dziecku konta premium w danej grze czy kupowanie innych prezentów.
Seksting
Seksting to wysyłanie i otrzymywanie przez telefon komórkowy lub inne urządzenia mobilne wiadomości, zawierających treści o charakterze seksualnym, takich jak zdjęcia nagiego ciała lub narządów płciowych.
Uzależnienie od internetu
Nadmierne korzystanie z Internetu i urządzeń elektronicznych może prowadzić do uzależnienia. U dzieci uzależnienie od internetu może mieć poważne konsekwencje, w tym:
- pogorszenie wyników w nauce,
- zaniedbywanie obowiązków szkolnych,
- problemy z koncentracją,
- izolacja społeczna,
- problemy z relacjami z rówieśnikami i rodziną,
- zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, lęk, a nawet myśli samobójcze.
Brak prywatności
Dzieci mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że to, co publikują online. Popularne powiedzenie mówi, że w internecie nic nie ginie. Raz opublikowana treść, często zostaje w sieci na zawsze, co może powodować dużo problemów.
Niebezpieczne gry online i hazard
Niektóre gry online zawierają treści pełne przemocy, agresji lub elementy hazardu. Mogą wzbudzać u dziecka agresję lub uzależnić od hazardu.
Bezpieczeństwo w internecie dla dzieci
Aby chronić dzieci i młodzież przed tymi zagrożeniami, kluczowe jest aktywne zaangażowanie rodziców i opiekunów. Przedstawiamy rady, zwiększą szanse na to, że dzieci będą miały pozytywne i bezpieczne doświadczenia w świecie wirtualnym.
Bezpieczeństwo w internecie - rady dla rodziców:
Rozmawiaj z dzieckiem – to najważniejsza rzecz. Ucz swoje dziecko, jak zachowywać się w sieci oraz jak chronić swoje dane osobowe. Pomóż mu zrozumieć, że to, co publikuje online, może mieć poważne konsekwencje. Porozmawiaj o cyberprzemocy i przestępcach seksualnych. Dostosuj przekazywane informacje do wieku dziecka.
Ustal zasady korzystania z internetu. Ustal zdrowe nawyki, które zapobiegną uzależnieniu i nadmiernej ekspozycji na ekran. Wprowadź dziecku harmonogram, w którym uwzględnisz czas na korzystanie z internetu, oglądanie bajek online, czy grać w gry. Dbaj o to, żeby przed snem dziecko nie korzystało z internetu.
Wspólne korzystanie. Spędzaj czas z dzieckiem online, poznawaj jego ulubione strony internetowe i gry. To pozwoli zrozumieć, jakie treści przyciągają uwagę twojego dziecka i co może mu grozić w związku z tym.
Kontrola rodzicielska. Skorzystaj z dostępnych narzędzi kontroli rodzicielskiej, które pozwalają monitorować aktywność online swojego dziecka oraz blokować nieodpowiednie treści.
Rady dla Dzieci i młodzieży:
Nie dziel się osobistymi danymi ani danymi rodziców. Nigdy nie podawaj swojego ani rodzica imienia, nazwiska, adresu, numeru telefonu czy innych prywatnych danych osobowych na stronach internetowych, w grach lub w czatach. Te informacje mogą być wykorzystane przez osoby nieuczciwe.
Twórz silne hasła. Korzystaj z mocnych haseł, które składają się z kombinacji liter, cyfr i znaków specjalnych. Nie używaj tych samych haseł na różnych stronach internetowych i platformach.
Bądź uważny. Jeśli otrzymasz wiadomość, która wydaje się podejrzana, zawiera dziwny link lub prosi o udostępnienie danych, powiadom o tym swoich rodziców.
Unikaj nieodpowiednich treści: Chociaż może się to wydawać kuszące - nie sprawdzaj treści, jeśli czujesz, że będą one dla ciebie nieodpowiednie.
Rozmawiaj z rodzicami lub pedagogiem szkolnym
Jeśli doświadczasz cyberprzemocy lub masz podejrzenia co do treści lub osób poznanych w sieci – porozmawiaj o tym z dorosłym, któremu ufasz. Nie bój się szukać pomocy.