Każde dziecko jest inne, ma inny styl nauki i inne metody mogą do niego dotrzeć. Część dzieci uczy się szybko, część wolno. Jedne zabierają się do odrabiania lekcji błyskawicznie, inne zwlekają do ostatniej chwili lub w ogóle nie chcą tego robić. Przedstawiamy wskazówki dla rodziców, które pomogą w budowaniu motywacji do nauki u dzieci.
Co to jest motywacja?
Motywacja jest procesem psychologicznym, który reguluje zachowanie i działanie jednostki w celu osiągnięcia zamierzonych celów. Stanowi ona wewnętrzną siłę napędową, która pobudza jednostkę do aktywności. Jej brak może prowadzić do bierności i braku osiągnięć. Badania nad motywacją skupiają się na zrozumieniu mechanizmów, które wpływają na jej pojawianie się, utrzymanie oraz zmiany. A więc pojawienie się motywacji można ćwiczyć. Jak to robić?
1. Chwal dziecko
Pamiętaj, aby doceniać swoje dziecko nawet przy małych osiągnięciach. Nie używaj ogólnych stwierdzeń, typu „jesteś zdolny z matematyki”. Zamiast tego skupiaj się na szczegółach, np. „świetnie rozwiązałeś to zadanie”. Nie chwal tylko za oceny. Nie każde dziecko jest w stanie dostać 5 czy 6 z danego przedmiotu. Docenianie sukcesów sprawia, że pozytywne zmiany zostaną na dłużej. Warto doceniać nie tylko końcowy efekt pracy, ale również sam fakt przystąpienia do niej i wysiłek wkładany w proces uczenia się.
2. Unikaj krytyki za niepowodzenia
Jeśli dziecko często jest krytykowane, zaczyna myśleć, że jego możliwości są mniejsze niż w rzeczywistości. Tworzy się w nim przekonanie, które można podsumować słowami „nie potrafię tego”, „nie nadaję się”. Akceptuj błędy swojego dziecka. Pokaż, jak można je naprawić i jak można się na nich uczyć. Nie wyśmiewaj za niepowodzenia. Wtedy dziecko nie będzie się łatwo zniechęcać.
3. Nie porównuj do innych dzieci
Jedną z najgorszych metod jest porównywanie do innych dzieci. Unikaj zdań typu „Asia dostała pięć, a ty tylko trzy”, „Karol jakoś mógł się tego nauczyć”. Niektórym rodzicom może to się wydawać skuteczne, ale jest wręcz odwrotnie. Dziecko buduje wtedy poczucie, że jest gorsze od innych i nigdy nie sprosta oczekiwaniom rodzica.
4. Nie przenoś swoich ambicji na dziecko
Pamiętaj, że dziecko jest inne niż Ty. To, co Tobie zawsze przychodziło z łatwością, dla pociechy może stanowić nie lada wyzwanie. To, że Ty zawsze chciałeś nauczyć się grać na pianinie, nie oznacza, że dziecko musi chcieć tego samego. Może nie ma tak dobrego słuchu muzycznego. Obserwuj, jakie są mocne strony i zainteresowania dziecka i pomóż mu je rozwijać. Wsłuchaj się w jego potrzeby.
5. Zaplanuj z dzieckiem czas na naukę
Ustal z dzieckiem stałą godzinę na naukę. Weź pod uwagę jego plan lekcji. Zaplanuj też przerwy. To ważne zwłaszcza w przypadku małych dzieci. Ucz dziecko systematyczności. Jest ona bardzo ważna przy utrwalaniu materiału. Wykonanie zadań z całego tygodnia w ciągu jednego dnia jest trudne, ale kiedy podejdzie się do nauki systematycznie, okazuje się, że jest wystarczająco czasu, aby skutecznie opanować cały materiał.
6. Pomóż dziecku wyciszyć się przed nauką
Zanim dziecko zacznie się uczyć, pomóż mu odpowiednio przygotować się do tego. Jeśli tego dnia spotkało je coś przykrego czy stresującego, porozmawiajcie o tym przed siadaniem do książek. Pomóż dziecku wyciszyć emocje. Może potrzebne będzie wzięcie kilku głębszych oddechów lub krótkie ćwiczenie fizyczne.
7. Przygotuj przestrzeń
Zapewnij dziecku spokojne miejsce, w którym będzie mogło skupić się na nauce. Przewietrz pokój, zadbaj o odpowiednie oświetlenie. Wyłącz telewizor i radio. Nie pozwól dziecku na korzystanie w tym czasie z telefonu i innych urządzeń elektrycznych. Niech na biurku trzyma tylko przedmioty niezbędne do nauki.
8. Pomagaj, ale nie wyręczaj
Pomagaj dziecku w nauce i odrabianiu lekcji, jeśli Cię o to poprosi, ale nie dawaj gotowych rozwiązań. Zachęć dziecko do samodzielnego myślenia i chęci znalezienia rozwiązania. Odrabianie lekcji za dziecko z pewnością nie sprawi, że będzie ono miało lepszą motywację do nauki.
9. Dawaj przykład
Pokaż dziecku, że nauka jest ważna i przydaje się w życiu. Niech dziecko widzi, jak się rozwijasz, np. czytasz książki, słuchasz podcastów, oglądasz programy popularnonaukowe. Unikaj zdań typu, „to i tak ci się nigdy nie przyda w życiu”, „ja też byłam słaba z polskiego”. Dziecko może to potraktować jak wymówkę.
Sprawdź też Prokrastynacja: jak z nią walczyć - https://edu-hub.pl/blog/prokrastynacja-co-to-jest-jak-sobie-z-tym-radzic