Każdemu zdarzyło się kiedyś odłożenie ważnego zadania na później. Przyczyny mogą być różne: od braku czasu, przez złe samopoczucie po niechęć do tego, co musimy zrobić. Fachowo nazywa się to prokrastynacją. Nasz ekspert podaje niezawodne metody walki z nią.
Prokrastynacja – co to jest
Prokrastynacja to odwlekanie zadań do ostatniej chwili. To zjawisko psychiczne, którego jesteśmy świadomi. Czujemy się źle, z tym że odkładamy ważną sprawę na później, a mimo wszystko robimy to.
Ważne, żeby odróżnić prokrastynację od lenistwa. Osoby, zmagające się z nią, mają wyrzuty sumienia, że nie wykonują zaplanowanych działań. To, co robią w międzyczasie, np. oglądanie serialu, nie przynosi im przyjemności. Wciąż mają z tyłu głowy myśl o obowiązku, który trzeba będzie w końcu wykonać.
Rodzaje prokrastynacji
Psychologia wyróżnia dwa rodzaje tego zjawiska. Pierwszy rodzaj to prokrastynacja ogólna (codzienna), czyli tendencja do odkładania zadań na później. Prokrastynacja akademicka dotyczy spraw związanych z nauką. Przyznaje się do niej od 70 do 90 procent studentów.
Często bywa tak, że osoby, które odkładały sprawy w trakcie studiów, nie robią tego w późniejszym życiu, jeśli nie dotyczy to nauki.
Jakie są przyczyny odwlekania?
Badania dotyczące odwlekania w czasie wskazują różne przyczyny tego zjawiska. Prokrastynację mogą powodować lęki, np. lęk przed porażką, przed oceną, przed nieznanym, przed nadmierną odpowiedzialnością. Do tego rodzaju prokrastynacji mają tendencje osoby neurotyczne, perfekcjoniści, osoby zamartwiające się, o poczuciu niskiej wartości.
Inna przyczyna to poszukiwanie adrenaliny i silnych doznań. Z pewnością przyniesie ją walka z czasem. Do tego rodzaju prokrastynacji mają tendencje „dramatoholicy”. - Jak goni cię deadline to zakładasz, że masz większą produktywność i wykonasz zadanie szybciej. Adrenalina rośnie. To może być zwodnicze – ostrzega Marcin Sobieski, specjalista ds. rozwoju Startupów, szkoleniowiec.
Przyczyną prokrastynacji akademickiej jest często unikanie frustracji. Uznawajmy dane zadanie za trudne i nudne i odkładamy je najpóźniej jak się da.
Prokrastynacja może też wynikać z chęci przeciwstawienia się innym. Postawa zwlekająca jest wtedy formą buntu.
Na stosowanie prokrastynacji w życiu ma też wpływ wychowanie przez rodziców. Możemy nieświadomie powielać schematy, które zaobserwowaliśmy w domu.
Konsekwencje prokrastynacji
Odkładanie zadań na później wywołuje poczucie winy i szereg negatywnych emocji. Obniża się poczucie własnej wartości. Rośnie stres. W efekcie może wystąpić chroniczne przemęczenie i inne problemy ze zdrowiem.
Jeśli chodzi o codzienne sytuacje, prokrastynacja może skutkować np. niezdaniem egzaminu, pogorszeniem relacji z szefem lub z bliskimi, niższym wynagrodzeniem, niezadowoleniem klienta.
Metody radzenia sobie z prokrastynacją:
Ważna jest zmiana sposobu myślenia, która pomoże nam zmotywować się do działania - Myślimy o końcu zadania, a on jest często bardzo odległy. Skupiamy się na tym, że czeka nas dużo wyzwań i trudności. Nasze myśli powinniśmy przekierować na zaczynanie każdego kolejnego kroku. Zamieńmy w swojej głowie: „kiedy w końcu to skończę” na „kiedy mogę zacząć” – radzi Marcin Sobieski.
W walce z prokrastynacją pomoże dobra organizacja pracy. Podziel ją na elementy i wyznacz czas na każdy z nich, np. pół godziny każdego dnia. – Włącz minutnik i przez 30 minut skup się na danym zadaniu. Póki budzik nie zadzwoni, nie przerywaj tego, co robisz. Nie sprawdzaj w tym czasie mediów społecznościach, nie odbieraj telefonu. Nie rozpraszaj się – wylicza nasz ekspert.
Tutaj dochodzimy do kolejnej wskazówki: usuń rozpraszacze. Miej przy sobie tylko narzędzia, które będą ci potrzebne, np. laptop. Odłóż telefon, wyłącz telewizor. Nie rozmawiaj z nikim. Zredukuj hałas.
Jak poradzić sobie z poczuciem, że mamy przed sobą trudne zadanie? Tutaj również z pomocą przychodzi Marcin Sobieski: - Gdy coś zaczynamy, często nie wiemy, jak się do tego zabrać. Jednak podczas wykonywania zadania uczymy się i nabieramy wprawy. Pamiętaj: wszystkie niezbędne umiejętności możesz nabyć w trakcie.
Zapisz się na szkolenie "jak pokonać prokrastynację oraz odpoczywać bez poczucia winy" lub inne warsztaty biznesowe: https://startupbooster.pl/wydarzenia/#szkolenia