Poczucie własnej wartości ma wpływ na każdy aspekt naszego życia. Warto budować je już od najmłodszych lat, aby dziecko zyskało fundamenty pozwalające mu na dobre funkcjonowanie w dorosłości. Podpowiadamy, jak to zrobić.
Przede wszystkim: okazuj wsparcie
Pierwsze lata życia dziecka to nie tylko poznawanie otaczającego je świata, ale również własnych emocji. Bardzo ważne jest, aby w całym procesie okazywać mu dużo zrozumienia. Jako rodzice nie powinniśmy skupiać się na mierzalnych sukcesach i dokonywać ich oceny, ale dostrzegać ilość pracy, jaką dziecko włożyło w wykonanie zadania. Musimy pamiętać, że każde dziecko jest inne i rozwija się we własnym tempie. Zamiast stawiać coraz większe wymagania, dostarczmy mu wszelkich środków i zasobów, aby z powodzeniem mogło poradzić sobie z nowym wyzwaniem.
Równie ważne jest tworzenie wspierającego środowiska, w którym dziecko czuje się swobodnie wyrażać swoje emocje. Otwarta, pełna akceptacji komunikacja pozwala dziecku rozwijać zdolność do wyrażania swoich uczuć i budowania zdrowych relacji z innymi. Warto pamiętać, aby nie narzucać dziecku gotowych ścieżek, ale wspierać je w odkrywaniu pasji i zainteresowań, gdyż to właśnie wtedy rozwija się autentyczna motywacja do nauki i zdobywania nowych umiejętności nauki i zdobywania nowych umiejętności.
Po drugie: wspieraj mocne strony
Wspieranie mocnych stron dziecka jest kluczowym elementem w budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości. Docenianie i aktywne promowanie umiejętności, w których dziecko się wyróżnia, nie tylko podkreśla jego unikalność, ale także wzmacnia pewność siebie. Kiedy rodzice angażują się w rozwijanie mocnych stron, dziecko dostrzega, że jest akceptowane i wartościowe. Podejście oparte na wsparciu mocnych stron stwarza także atmosferę, w której dziecko może eksperymentować, podejmować wyzwania i rozwijać się, czując się bezpiecznym i zmotywowanym. To zaś kształtuje trwałe i pozytywne przekonania o sobie, które stanowią solidną podstawę dla dalszego rozwoju emocjonalnego i społecznego. W ten sposób, wspierając mocne strony dziecka, aktywnie budujesz w nim zdrowe poczucie własnej wartości, które towarzyszyć mu będzie przez całe życie.
Podstawowym błędem popełnianym przez wielu rodziców jest chwalenie dziecka jedynie za rezultaty działań — powinniśmy zauważać również podejmowane przez nie próby i cały proces, z jakim wiąże się osiąganie wyznaczonych celów.
Po trzecie: pokaż dziecku, że liczysz się z jego zdaniem
W procesie podejmowania decyzji dzieci nie zawsze kierują się rozsądkiem, a my nie zawsze musimy zgadać się z ich zdaniem. Ważne jest jednak, aby zbudować zdrową relację opartą na zaufaniu i współpracy, uwzględniając preferencje dziecka w procesie podejmowania decyzji. Jeśli chcemy zachęcić dziecko do spożycia zdrowej porcji warzyw, możemy dać mu wybór pomiędzy dwoma opcjami (zamiast zmuszać je do jedzenia, jeśli nie ma ochoty na daną potrawę). Pozwala to nie tylko na zaspokojenie potrzeby autonomii, ale również sprawia, że dziecko czuje się zaangażowane w proces decyzyjny dotyczący własnego posiłku.
Liczba decyzji, w których dziecko może uczestniczyć, może obejmować również codzienne sprawy, takie jak wybór ubrania czy organizacja czasu wolnego. Pozwala to dziecku na rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, kształtowanie własnej tożsamości oraz budowanie pewności siebie. Kiedy dziecko czuje, że jego zdanie jest ważne i respektowane, rozwija zdolność do skutecznego wyrażania swoich potrzeb i poglądów, co stanowi istotny element budowania zdrowej samooceny. W ten sposób, integrując opinie i preferencje dziecka w procesie podejmowania decyzji, tworzymy atmosferę wzajemnego szacunku i otwartości, co sprzyja harmonijnemu rozwojowi jego osobowości.
Po czwarte: nie porównuj
Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się we własnym, indywidualnym tempie, a jego droga do osiągnięcia kolejnych etapów rozwoju jest wyjątkowa. Równie ważne, co zauważanie osiągnięć, jest unikanie surowych ocen postępów dziecka i porównywania go z rówieśnikami. Nawet dobre intencje (na przykład chęć zmotywowania dziecka) nie usprawiedliwiają zestawiania osiągnięć dziecka z dokonaniami jego kolegów – w większości przypadków odbiją się na poczuciu własnej wartości u dziecka, prowadząc do problemów w dorosłym życiu.
Co możesz zrobić, aby budować zdrowe poczucie własnej wartości? Wzmacniaj u dziecka przekonanie, że jego wysiłki są cenione, a trudności stanowią naturalną część procesu nauki i rozwoju. Dając mu poczucie akceptacji bez względu na porównania z innymi, budujesz zdrową podstawę dla rozwijania własnej tożsamości i pewności siebie. Pozwól dziecku odkrywać własną wartość, nie tylko w porównaniu do innych, ale przede wszystkim poprzez świadome docenianie jego unikalnych cech i osiągnięć.